Van 26 wetten naar 1 wet: De Omgevingswet in 2021
Waarom een stelselherziening?
In 1810 werd in Nederland de Mijnwet van kracht: de eerste wet gericht op de leefomgeving. Sindsdien zijn er talloze wetten en regels op dat gebied bij gekomen. Hierdoor is een ingewikkeld geheel ontstaan. Kan jij de weg nog vinden? De oude regels niet meer passend bij de tijd van nu. De energietransitie is een belangrijk voorbeeld. Daarom komt de Omgevingswet, 1 wet die alle wetten voor de leefomgeving bundelt en moderniseert.
Op 26 april 2016 is de Omgevingswet aangenomen en gepubliceerd in het Staatsblad. Daarbij zijn opvolgend de vier algemene maatregelen van bestuur (AMvB’s) in augustus 2018 gepubliceerd. Het gaat hier om; ‘Omgevingsbesluit, Besluit kwaliteit leefomgeving, Besluit activiteiten leefomgeving en Besluit bouwwerken leefomgeving’. Eind november 2019 is aanvullend de Omgevingsregeling gepubliceerd.
Doel van de Omgevingswet
Het motto van de Omgevingswet is: ‘ruimte voor ontwikkeling, waarborgen voor kwaliteit’. Deze wet is gericht op de samenhang tussen:
- Het bereiken en in stand houden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit.
- Het doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving ter vervulling van maatschappelijke behoeften.
Op deze manier biedt deze wet bescherming en garanties voor een gezond, veilig en prettig leef- en werkklimaat voor burgers en bedrijven.
Verbeterdoelen van de stelselherziening
Met het vernieuwen wil de wetgever vier verbeteringen bereiken, namelijk:
- Het omgevingsrecht is inzichtelijk, voorspelbaar en gemakkelijk in het gebruik.
- De leefomgeving staat op een samenhangende manier centraal in beleid, besluitvorming en regelgeving.
- Een actieve- en flexibele aanpak biedt overheden meer afwegingsruimte om doelen voor de leefomgeving te bereiken.
- Besluitvorming over projecten in de leefomgeving gaat sneller en beter.
Aanvullingswetten
Parallel aan de Omgevingswet worden vier aanvullingswetten gemaakt. Het gaat hier om de onderwerpen “bodem, geluid, natuur en grondeigendom”. De aanvullingswetten gaan op in de Omgevingswet op het moment dat deze in werking treedt. De aanvullingswetten en de onderliggende regelgeving zijn nog in ontwikkeling.
Digitaal Stelsel Omgevingswet
Het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) ondersteunt de uitvoering van de Omgevingswet. De Invoeringswet zorgt voor de juridische basis. De ontwikkeling van het DSO gaat stapsgewijs en vergt een intensief samenspel tussen wetgever en de ontwikkelaars. Het DSO biedt het digitale loket waar initiatiefnemers, overheden en belanghebbenden snel kunnen zien wat is toegestaan in de fysieke leefomgeving. Via dit digitaal loket kunnen zij:
- Vergunningen aanvragen en meldingen doen.
- Zien welke regels en beleid van toepassing zijn op een locatie.
- Op termijn informatie raadplegen over de kwaliteit van de fysieke leefomgeving. Denk bijvoorbeeld aan gegevens over water- of luchtkwaliteit en geluidbelasting.
Op dit moment zijn er nog verschillende digitale loketten voor deze diensten zoals het ‘Omgevingsloket Online, Activiteitenbesluit Internet Module (AIM) en Ruimtelijkeplannen.nl’. Met de komst van het DSO in 2021 kunnen gebruikers terecht op een vaste plek.
Soepele overgang
De Invoeringswet en het Invoeringsbesluit moeten ervoor zorgen dat de overgang naar de nieuwe Omgevingswet zorgvuldig verloopt. De wetgever stelt dat ondernemers zich daar niet ongerust over hoeven te maken. Wie zich nu aan de regels houdt, heeft bij inwerkingtreding van de Omgevingswet niet ineens met strengere eisen te maken.
Extra update 26-05-2020: Woensdag 20 mei 2020 hebben alle relevante stakeholders, met betrekking tot de nieuwe datum voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet, een akkoord bereikt. De nieuwe datum is nu gericht op 1 januari 2022. Hiermee wordt extra tijd en ruimte geboden voor een goede invoering van de wet waarbij alle stakeholders zich inzetten voor een spoedige en zorgvuldige inwerkingtreding. Tenslotte biedt dit eenvoudiger en gebruiksvriendelijker stelstel ook duidelijke handvaten die de Overheden nodig hebben voor energietransitie en klimaatadaptatie. De nieuwe datum wordt na de zomer voorgelegd aan de Eerste en Tweede Kamer. Als het parlement akkoord is, wordt de datum van 1 januari 2022 definitief vastgesteld.
Meer weten over de Omgevingswet? Lees ook deel 2!
Bron: Omgevingswetportaal
